202402 geschreven door Sabrine, Silver, Yanisa & Douaa .
          Leo Horowitz: ‘Zorg goed voor de wereld.’
 
Leo Horowitz (86 jaar) is op de fiets naar het interview op het MBO Utrecht gekomen; hij had veel tegenwind. Toch klaagt hij niet over de wind. Zijn moeder zei altijd: ‘Niet klagen, want daar schiet je niks mee op.’
Leo heeft ons verteld over de wijze lessen uit zijn jeugd en over zijn leven. Hij had vroeger niet zoveel contact met leeftijdsgenoten. ‘Ik had toen andere prioriteiten,’ zegt hij.
Leo was namelijk veel bezig met het ontdekken van de wetenschap. Zo vindt hij sterren en robotten heel interessant en de toekomst erg belangrijk. Hij was vanaf dat hij jong was heel erg met dingen uitdenken bezig en daardoor kwam hij niet toe aan een vrouw en daardoor heeft hij ook geen kinderen. Wel is hij, toen hij heel jong was, een tijdje verliefd geweest op een meisje. Hij was toen veertien jaar. Twee jaar lang is hij verliefd geweest op haar, maar dat ging voorbij: ‘Pats boem, ineens was het weg.’
Leo had lieve ouders. Zijn moeder was erg lief, behulpzaam en zorgde voor het huishouden en zijn vader zorgde ervoor dat het geld binnenkwam. Ook had hij twee zussen en een broer. Hij vertelde dat hij zijn beste vriend die vorig jaar overleed erg mist. Hij schreef vroeger erg veel in zijn boekjes en die had hij ook meegenomen om aan ons te laten zien. Het leken wel dagboekfragmenten. Hij heeft er een stukje uit voorgelezen. 
Leo is ook bezig met het milieu en zegt dat hij vaak de verwarming niet aanzet en dan een paar dikke truien aandoet. Hij vertelt ons hoe belangrijk het is om hiermee bezig te zijn, om goed voor de wereld te zorgen.
Op de vraag wat hij het leukste van zijn leven vond, zegt hij: ‘Wandelen in de bergen.’ Leo geniet erg van de kleine dingen en van de natuur.

202405 geschreven door Febe, Iris en Esther .
       De politieke programmeur Leo Horowitz

Leo Horowitz is geboren in 1937 in Eindhoven. Vanaf zijn 11e woont hij in Amersfoort en later Utrecht. Hij heeft zijn hele carrière in de programmeerwereld gewerkt. Een partner of kinderen is hij niet aan toegekomen. Hij spendeert graag tijd aan vraagstukken over de samenleving.
Onze eerste indruk was dat het een interessant persoon was, met een levensvisie waar we veel van kunnen leren.
Wat Leo bezig heeft gehouden was machines maken die zelf iets konden leren. Hier heeft hij dan ook vele jaren aan besteed, maar het is hem niet gelukt. Hij vindt het jammer dat sinds 30 jaar zijn concentratievermogen achteruit gaat en hij daardoor minder goed kan nadenken over zulke kwesties.
Op de basisschool heeft hij het redelijk naar zijn zin gehad. Aan vrienden maken had hij niet zoveel behoefte, hij had namelijk meer interesse in de stof.
Thuis woonde hij samen met zijn ouders, 2 jongere zusjes en een broertje.
Naast het middelbaar onderwijs, heeft Leo ook wiskunde en natuurkunde gestudeerd op de universiteit.
Toen we vroegen naar de leraar die hem het meest was bijgebleven, vertelde hij over een lezing waar hij bij was op zijn 15e. Deze lezing liet hem kennismaken met het humanisme, waardoor hij geïnspireerd raakte en later lid werd van ‘Het Humanistisch Verbond’. ‘Het Humanistisch Verbond’ is in 1946 ontstaan als tegenwicht tegen godsdiensten waarbij je niet dienstbaar bent aan een hogere macht, maar je leeft voor de mensen om je heen. Bij dit verbond volgt hij al 50 jaar gesprekken en heeft hij meegeholpen aan de administratie. Tot op de dag van vandaag haalt hij hier nog steeds voldoening uit.
Toen het gesprek tot een einde kwam, toonde hij ook zijn interesse in ons, door namelijk een aantal vragen te stellen. Het was een goed, leerzaam en gezellig gesprek. Ook was het leuk om te leren over zijn levensvisie. We kijken terug op een leuke en leerzame middag!

202405 geschreven door Sam, Boris en Amber
      Leo Horowitz (87 jaar): ‘Er werd mij verteld dat ik het niet kon, maar ik dacht beter te weten.’  

Leo is 87 jaar en woont in Utrecht. Hij was programmeur en vindt het nog steeds leuk om te kijken of hij de codering achter zijn website en soms andere websites kan verbeteren, of die gewoon te bekijken. Toen we hem voor het eerst tegenkwamen dachten we: ‘Wat een vrolijke man.’
‘Vroeger las mijn moeder me voor uit professor Sickbock en de blikken mannen.’ Dit verhaal ging over een professor die robots maakte, waardoor hij geïnspireerd raakte om zelf ook te gaan proberen robots te maken. Door dit verhaal kreeg hij ook zelfvertrouwen om te kunnen programmeren. Hij wilde hier ook echt iets mee doen in zijn leven. Er werd hem eens verteld: ‘Je bent een dromer, je krijgt niks klaar.’ Dit had hem niet ontmoedigd om alsnog zijn droom te proberen te bereiken, en hij is gaan programmeren. Hij was erg goed in alle exacte vakken. Hij had hier 5 tienen gehaald. Als hij erop terugkijkt, realiseert hij zich dat hij zichzelf overschatte. Dat als hij de kans kreeg, hij dat anders zou doen. Hoe langer hij programmeerde, hoe meer de technologie groeide. Hij vond het soms moeilijk om dit bij te houden. Hij kan de moderne technologie niet meer bijhouden. Zijn nicht was voor hem heel belangrijk en leerde hem veel. Deze nicht is ook getrouwd geweest met de schrijver van Oorlogswinter, Jan Terlouw. 
Hij dacht dat hij niet genoeg informatie had verteld, omdat hij denkt geen goede verteller te zijn. Hij vond het wel erg leuk om hierover te vertellen en vond het ook een beetje nostalgisch. Hij had inderdaad niet heel veel verteld over het onderwerp, maar wel genoeg over zijn leven, om een beeld hiervan te krijgen. Hij zou dus misschien zijn leven anders hebben geleefd als hij wist dat hij te groot droomde, maar hij had ook zeker geen spijt van hoe het nu is gegaan.
____________

Humanistisch DNA – Leo Horowitz
Interview door Hedwig Wiebes, Freelance journalist
Gepubliceerd op: 20 augustus 2024 
Maar hier met eigen vervanging van de passage over Tolerantie, 20 november 2024
________
Wat vind je belangrijk, wat geeft je leven zin? Hoe ga je om met de mooie en lastige dingen in het leven? Het antwoord op deze vragen is voor iedereen anders. Dat wil niet zeggen dat je het allemaal alleen hoeft te verzinnen. Laat je inspireren door mensen die leven als humanist. Deze keer: Leo Horowitz (87), gepensioneerd systeemprogrammeur, van jongs af aan geïntrigeerd door technologie en de toekomst.

Wanneer besefte je dat je humanist bent?

‘Toen ik vijftien was ben ik naar een lezing geweest georganiseerd door één van de oprichters van het Humanistisch Verbond. Toen wist ik: dit is mijn levensovertuiging, en dat is altijd zo gebleven. Rond die leeftijd begon ik ook gedachten op te schrijven. Ik heb nog steeds notitieblokken vol waarin ik mezelf afvraag wat de reden is voor mijn bestaan en wat ik het beste zou kunnen doen in het leven. Ik vond ook dat iedereen zou moeten samenwerken en evenveel zou moeten verdienen, maar volgens mijn vader bleek dat toch niet zo goed te werken.’

Wat betekent humanisme voor jou?

‘Voor mij dé manier om in te zien dat je leeft voor de mensen om je heen. Niet voor een hogere macht, bijvoorbeeld. Nu ben ik niet religieus opgevoed, maar wel van Joodse afkomst. Daarvan spreekt me voornamelijk het gemeenschapsgevoel aan.’

Wat is een belangrijke humanistische waarde in jouw leven?

‘Tolerantie. Laat iedereen in zijn waarde en wijs niet direct ideeën af, heb waardering voor andere gezichtspunten. En ook: je kunt met je buren overleggen hoeveel geluid in de avond ze echt nodig hebben. Maar je moet tolereren dat je buren in de avond een zekere hoeveelheid geluid maken. Als ze dat nu echt fijn vinden. Ik denk dat het belangrijk is dat we elkaar in onze waarde laten. Waar ligt anders de grens en wie bepaalt dat?’

“ Laat iedereen in zijn waarde en wijs niet direct ideeën af, heb waardering voor andere gezichtspunten. ” 
Leo Horowitz

Welk taboe in de samenleving zou je graag doorbreken?

‘Ik vind het jammer dat we niet naakt kunnen lopen wanneer we dat willen. Natuurlijk begrijp ik dat het met name voor vrouwen lastig is. Het zou alleen kunnen als er een volledige verandering van gedrag komt en een betere algehele moraal, waarbij veiligheid bestaat voor iedereen. Zelf vind ik dat we kleding zouden moeten dragen omdat we het koud hebben of mooi vinden, maar niet omdat het moet. Dit is één van die ideeën die al mijn leven lang door mijn hoofd speelt, ondanks dat ik snap dat het moeilijk uitvoerbaar is in onze maatschappij.’

Wie of wat kan wel wat humanisme gebruiken?

‘Oorlogsleiders in de eerste plaats. Poetin en Netanyahu. Verder kan iedere persoon die macht heeft wel wat humanistische waarden gebruiken.’

Heb je een mooie lees-, luister- of kijktip?

‘Ik houd van muziek van Bach, maar als ik iets mag aanraden dan zou het de videoclip van het nummer One More Time van Daft Punk zijn. Die gaat over ruimtereizen, één van de dingen die ik van jongs af aan fascinerend vind. Het idee achter het nummer is dat je er nú bent, maar dat aan alles een eind kan komen. Dat vind ik mooi en belangrijk, dat we dat in ons achterhoofd houden.’

Wat is een wijze levensles die je hebt geleerd?

‘Dat ik niet direct een oordeel hoef klaar te hebben over een situatie, of al te snel een beslissing neem. Neem de tijd om je wat beter erin te verdiepen. Helaas ben ik altijd wat lui en gemakkelijk van aard geweest. Als ik dat niet had gehad zou ik meer mooie dingen gedaan kunnen hebben. Zoals het schrijven van toekomstscenario’s die ik publiceer op mijn blog, waar ik een aantal jaar geleden mee begonnen ben. Ik wil mijn kennis en inzichten delen met anderen, wie weet hebben zij er wat aan. Ik dring niks op, daar doe ik niet aan.’

Als er een Humanist van het Jaar-award zou zijn, aan wie zou jij die uitreiken?

‘Aan de dame bij wie ik sinds 2016 een schrijfcursus volg, Truus Rozemond. Of eigenlijk is het meer een schrijfclubje. Truus houdt mij op mijn oude dag aan het schrijven, zij stimuleert ons om daarmee bezig te zijn. Voor mijzelf betekent het dat ze helpt om datgene wat zich in mijn hoofd bevindt, naar buiten te brengen. Daar waar ik er anderen mee kan bereiken. Dat stukje verbinding vind ik heel humanistisch.’

Wat wil jij de wereld nalaten?

‘Zo veel mogelijk vrede. En gevoel voor de toekomst. Verder beschouw ik mijn eigen leven soms een beetje als mislukt. Ik had zoveel meer kunnen doen, beter bij kunnen dragen aan de computerisering bijvoorbeeld. Ik ben ook nooit de politiek ingegaan, dat had ik ook kunnen doen. Ik probeer een goed mens te zijn, dat wel. Ik weet niet of ik het ben, maar ik probeer het wel.’

Wat brengt jou bij het Humanistisch Verbond en wat brengt het Humanistisch Verbond jou?

‘Ik ben lid geworden zodat ik niet alleen maar zelf hoefde na te denken over de dingen waar ik mee zat, maar dat samen met anderen kon doen. Ik heb ook altijd actief geparticipeerd bij evenementen en heb zelfs groepjes begeleid. Daar heb ik overigens een hoop vrienden en kennissen aan overgehouden die ik nog steeds regelmatig zie op  meetings die we houden. Op die manier is het humanisme altijd een rode draad in mijn leven geweest en nog steeds.’

“ Ik ben lid geworden zodat ik niet alleen maar zelf hoefde na te denken over de dingen waar ik mee zat, maar dat samen met anderen kon doen. ” 
Leo Horowitz

Leo Horowitz, ge-interviewed door Hedwig Wiebes, Freelance journalist